De Onbalansmarkt van Energie: Een Uitdaging en een Kans

De onbalansmarkt van energie is de markt waarop de balans tussen vraag en aanbod van elektriciteit wordt geregeld. Het is een essentieel mechanisme om het elektriciteitsnet stabiel en betrouwbaar te houden, maar ook een complex en dynamisch systeem dat voor uitdagingen en kansen zorgt voor de verschillende spelers in de energiesector.

Wat is de onbalansmarkt?

De onbalansmarkt is een gereguleerde markt waarop de balansverantwoordelijken van het elektriciteitsnet handelen om de balans tussen vraag en aanbod in evenwicht te houden. Balansverantwoordelijken zijn partijen, zoals energieproducenten, leveranciers en grote industriële afnemers, die verantwoordelijk zijn voor het handhaven van een evenwicht tussen de hoeveelheid elektriciteit die ze produceren en de hoeveelheid die ze verbruiken.

Wanneer het werkelijke energieverbruik afwijkt van de voorspellingen, ontstaat er een onbalans. Als er meer elektriciteit wordt verbruikt dan voorspeld, is er een tekort aan elektriciteit, en als er minder elektriciteit wordt verbruikt dan voorspeld, is er een overschot aan elektriciteit. De onbalansmarkt is ontworpen om deze afwijkingen te corrigeren.

Hoe werkt de onbalansmarkt?

In de onbalansmarkt bieden balansverantwoordelijken hun onbalansenergie aan om de tekorten of overschotten te compenseren. Wanneer er een tekort aan elektriciteit is, bieden leveranciers bijvoorbeeld onbalansenergie aan om extra elektriciteit te produceren en aan het net toe te voegen. Aan de andere kant bieden producenten overtollige onbalansenergie aan om de ongebruikte elektriciteit uit het net te halen. De prijs van onbalansenergie wordt bepaald door vraag en aanbod op de onbalansmarkt. De prijzen kunnen aanzienlijk variëren, afhankelijk van de mate van onbalans en de beschikbaarheid van reserves.

Hoewel het doel is om de onbalans tot een minimum te beperken, is het niet mogelijk om volledig te voorkomen, gezien de vele onvoorziene factoren die van invloed kunnen zijn op het energieverbruik. Denk bijvoorbeeld aan het uitvallen van een elektriciteitscentrale, onverwacht hogere consumptie door weersomstandigheden of storingen in het netwerk.

Waarom is de onbalansmarkt belangrijk?

De onbalansmarkt speelt een cruciale rol in het handhaven van de stabiliteit en betrouwbaarheid van het elektriciteitsnet. Het stelt de netbeheerder in staat om vraag en aanbod voortdurend in evenwicht te houden, wat essentieel is voor het voorkomen van black-outs of overbelasting van het netwerk.

Daarnaast speelt de onbalansmarkt een rol in het bevorderen van efficiënt energiegebruik en stimuleert het bedrijven om hun energieproductie en -verbruik beter te voorspellen en te beheren. Dit leidt tot kostenbesparingen en bevordert duurzaamheid doordat er minder ongebruikte energie verloren gaat .

In de overgang naar een duurzamer energielandschap, waarin het aandeel van hernieuwbare energiebronnen toeneemt, wordt de rol van de onbalansmarkt nog belangrijker. Hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, zijn afhankelijk van weersomstandigheden en kunnen variabel zijn. Dit betekent dat er meer onbalans kan ontstaan op het net, die moet worden opgevangen door flexibele bronnen, zoals batterijen, warmtepompen of elektrische voertuigen.

Is de onbalansmarkt op te lossen?

De onbalansmarkt is geen probleem dat moet worden opgelost, maar een mechanisme dat moet worden geoptimaliseerd. Het is een uitdaging om de onbalans zo laag mogelijk te houden, maar ook een kans om te profiteren van de prijsverschillen en de flexibiliteit van het net.

Er zijn verschillende manieren om de onbalansmarkt te verbeteren, zoals:

– Het verbeteren van de voorspellingen van energieproductie en verbruik, door gebruik te maken van slimme meters, weersmodellen en kunstmatige intelligentie.

Denk hier dus aan EMS (Energy Management Systems)

– Het vergroten van de flexibiliteit van het net, door meer gebruik te maken van decentrale en hernieuwbare energiebronnen, opslagtechnologieën en vraagsturing. Dit kan dus een Thuisbatterij of en grote accu zijn.

– Het stimuleren van de participatie van consumenten, door hen inzicht te geven in hun energieverbruik. Pas je gebruik zoveel mogelijk aan. De momenten dat het stroom heel goedkoop is zijn ook vaak de momenten dat het aanbod dus heel groot is en om dus helpen aan balans zijn dat de momenten om energie te gebruiken